شی جینپینگ، رئیسجمهور چین، در جریان برگزاری کنگرهی حزب کمونیست (که هر پنج سال یکبار برگزار میشود) گفت چین تلاشهایش را برای ایجاد «لشکری از استعدادها» تسریع میکند و از نبردِ توسعهی فناوریهای اختصاصی سربلند بیرون میآید. بااینحال تحریمهای جدید ایالات متحده که از یک هفته پیش اعمال شدهاند از همین حالا برنامههای اعلامشده توسط شی جینپینگ را تحت تأثیر قرار دادهاند.
براساس گزارش بلومبرگ، دور جدید تحریمهای دولت جو بایدن آن دسته از آمریکاییهایی را که در صنعت تراشهی چین نقش دارند مستقیماً هدف قرار میدهد. این تحریمها که از ۱۲ اکتبر (۲۰ مهر) اجرایی شدهاند، دارندگان گرینکارت آمریکا و ساکنان و شهروندان آمریکا را مجاب کرده است که از سِمَت خود در شرکتهای چینی استعفا دهند. بررسیها نشان میدهد شماری از این افراد، مدیران ارشد بودهاند.
شی جینپینگ میگوید چین قصد دارد «در اقدامی مزیتبخش برای حزب کمونیست و مردم چین، بهترین مغزها را از همهی مناطق جذب کند.» رئیسجمهور چین همچنین بر تقویت تبادل بینالمللی استعدادها تأکید کرده است.
مقامات ارشد چین بارها تلاش کردهاند به متخصصان خارجی ثابت کنند که چین محل بهتری برای شکوفا شدن استعدادهای آنها است. پکن با وجود محدودیتهای شدیدی که از سیاست کووید صفر نشئت میگیرند و آسیبهای اقتصادی زیادی به بار آوردهاند، متعهد شده است تلاش برای جذب افراد بااستعداد را افزایش دهد.
طراحان و مهندسان خارجی بههمراه چینیهای دارای پاسپورت یا اقامت کشورهای خارجی سالها است نقش پر اهمیتی در توسعهی تکنولوژیک چین ایفا میکنند. در حوزهی دستگاههای الکترونیکی مصرفی، هواوی در سال ۲۰۱۵ ازطریق استخدام یکی از مدیران نوآور سابق اپل به نام ابیگیل برودی تلاش کرد کیفیت محصولاتش را بالاتر ببرد و گوشیهایی بسازد که رقیب قویتری برای آیفون باشند. هواوی همچنین متخصصانی از سراسر دنیا استخدام کرد تا تراشهی اختصاصی بسازد و فناوری ۵G را توسعه دهد.
۶ نفر از هفت مدیر کلیدی بخش تحقیقوتوسعهی بزرگترین تولیدکنندهی تجهیزات تراشهسازی چین (پیوتک) شهروند آمریکا هستند. تعداد زیادی از مدیران اصلی شرکت پیوتک بهویژه رئیس هیئتمدیره و مدیرکل نیز آمریکاییاند.
بلومبرگ میگوید شرکتهای Montage Technology و AMEC و ۳Peak و StarPower Semiconductor و SG Micro و ACM Research و Halo Microelectronics و Maxscend که همگی برای صنعت و اقتصاد چین بسیار حائر اهمیت هستند، مدیر ارشد آمریکایی دارند. در شماری از این شرکتها مدیرعامل و رئیس هیئتمدیره فردی آمریکایی است و در برخی دیگر، آمریکاییها نقشهایی مثل مدیر ارشد عملیاتی و قائممقام و مدیر ارشد مالی دارند. بنیانگذار و رئیس هیئتمدیرهی AMEC فردی آمریکایی است.
آمریکا قبلا برای هدفقراردادن صنعت تراشهی چین، بر یک نوع فناوری خاص تمرکز میکرد. برای نمونه آمریکا اعلام کرد هواوی نمیتواند ازطریق شرکتهای بزرگی مثل TSMC تراشهی پیشرفته بسازد. این در حالی است که محدودیتهای جدید، چین را از استعدادهای آمریکایی تخلیه میکند و ضربهی بزرگی را به شکل فوری به صنعت تراشهی این کشور میزند.
تحلیلگران مؤسسهی برنشتاین میگویند بزرگترین شگفتی در تحریمهای جدید آمریکا، تلاش این کشور برای خارج کردن شهروندان آمریکایی از شرکتهای چینی است. این تحلیلگران میگویند مهندسان و متخصصان آمریکایی پس از چندین سال کار در آمریکا به شرکتهای چینی میروند و بهلطف تخصص و دانش آنها، چینیها به سرعت پیشرفت کردهاند. آمریکا اکنون بهدنبال محدودسازی هرچهبیشتر شرکتهای چینی است.
تمامی افرادی که مشمول تحریمهای جدید شدهاند، برای ادامهی کار در چین باید مجوزی ویژه از دولت آمریکا دریافت کنند، در غیر این صورت حق شهروندی آمریکا از آنها سلب میشود. این افراد برای کسب مجوز باید با ارائهی مدارکی دقیق ثابت کنند که فعالیتهای آنها در راستای اهداف نظامی استفاده نمیشود. تحلیلگران برنشتاین میگویند اثبات این موضوع برای افراد آمریکایی شاغل در چین، کار بسیار دشواری است.
شرکتهایی مثل ASML (تولیدکنندهی تجهیزات تراشهسازی) گفتهاند که به موجب تحریمهای جدید، کارکنان آمریکایی اجازه ندارند از مشتریان چینی پشتیبانی کنند. پکن امیدوار بود شرکتهای بینالمللی صنعت تراشه بیطرف باقی بمانند، اما ظاهراً امید مقامات چین بر باد رفته است.
در همین حین Naura Technology Group (تولیدکنندهی تجهیزات تراشهسازیِ فعال در چین) به کارکنان آمریکایی خود گفته است از فرایند تولید قطعات و ماشینآلات کنارهگیری کنند تا تحریمهای آمریکا شامل حال آنها نشود.
بلومبرگ میگوید شرکتهای چینی همچنان در مرحلهی مونتاژ و آزمایش محصولات نقش دارند و ۹۰ درصد باقیمانده از زنجیرهی تأمین که شامل طراحی و تولید میشود، در سلطهی ایالات متحده است. به ادعای تحلیلگران این رسانه، موانع غیرتعرفهای بزرگترین عواملی هستند که جلوی رشد صنعت تراشهی چین را میگیرند.
یکی از مقامات وزارت بازرگانی ایالات متحده گفته دولت آمریکا به دقت تحریمهای جدید را تدوین کرده است تا مشکلی برای زنجیرهی تأمین جهانی ایجاد نشود.
۵۸۵۸